Geschiedenis, aanplant

Blauburgunder, Spätburgunder, Pinot Nero of Pinot Noir, ongeacht welke naam men aan deze druivensoort hecht, zijn titel blijft hetzelfde: koning van de rode wijnen. Met enkele van de meest gerenommeerde en ook duurste wijnen ter wereld is Blauburgunder (veelal beter gekend onder de Franse naam Pinot Noir) de belichaming van klassiek elegante rode wijn. En ook in Zuid-Tirol heeft deze druif voet aan grond gezet en zijn rechtmatige plek verkregen.

Blauburgunder (of Pinot Nero of Pinot Noir) is een zeer oude druivensoort, en ontstaan in het gebied tussen het meer van Genève of het kanton Wallis en de Franse Rhônevallei.

In de regio Zuid-Tirol werd de variëteit voor het eerst erkend in 1838 als “Bourgoigne noir” in een wijnstokaankoop door de keizerlijke en koninklijke landbouwvereniging van Tirol en Vorarlberg, met een vestiging in Bozen. Pinot Noir werd een integraal onderdeel van de lokale rassenportfolio in de jaren 1850, toen aartshertog Johann I zich inspande om de wijnbouw in Zuid-Tirol te verbeteren.

Onder wijnbouwers staat Blauburgunder / Pinot Nero bekend als een veeleisende en gevoelige druivensoort die zijn potentieel enkel ontwikkelt in optimale locatie- en klimaatomstandigheden en met zorg. De wijnstokken verkiezen gematigde tot koele locaties met diepe, vruchtbare bodems, idealiter met een hoog kalkgehalte en een goede watertoevoer.

De bijzondere klimatologische omstandigheden van Zuid-Tirol, die variëren van alpien tot mediterraan, en de gemiddelde hoogten tussen ongeveer 450 en 650 meter boven zeeniveau creëren het perfecte temperatuurprofiel voor Blauburgunder / Pinot Nero.

De bekendste locatie in de hele regio is waarschijnlijk Mazon bij Neumarkt, met zijn Bourgondisch aandoende leemgronden met een hoog kalk- en kleigehalte en een overwegend westelijke of zuidwestelijke ligging. De Glen wijngaard in de buurt van Montan heeft ook zulke ideale omstandigheden, over het algemeen in een iets hogere ligging, waardoor de wijnen wat frisser en koeler lijken.

In Zuid-Tirol staan in totaal ongeveer 500 hectare Blauburgunder / Pinot Nero wijnstokken aangeplant. De belangrijkste teeltgebieden liggen in het Unterland, de Überetsch, het Bolzano-bekken en het Etschtal.

 

Kenmerken

Het organoleptische profiel van een goede Blauburgunder / Pinot Nero heeft altijd iets sierlijks, elegants, bijna koninklijks. Qua kleur is hij echter eerder ingetogen met een robijnrode tot granaatrode kleur van gemiddelde tot zwakke intensiteit en oplichtende randen.

De neus onthult daarentegen zijn volle pracht: intens fruitige bessenaroma’s van bramen, aardbeien, frambozen en kersen in jonge wijnen, complexe aroma’s van bosbodem, kruidnagel, kruiden en zoethout in rijpere wijnen.

In de mond is evenwicht het allerbelangrijkste voor een geslaagde Blauburgunder / Pinot Nero: volheid, kracht, zuurtegraad en tannine zijn harmonieus in evenwicht en geven de smaak rondheid en lengte. Blauburgunder / Pinot Nero is over het algemeen goed geschikt om lang te bewaren, maar heeft de neiging om te oxideren. Oxidatie kan herkend worden aan de roestbruine of baksteenrode verkleuring van de wijn.

Natuurlijk zijn de vermelde kenmerken slechts benaderende indicaties en typische kenmerken, geenszins specificaties of verplichte criteria voor een goede Blauburgunder / Pinot Nero. Het is bekend dat het druivenras in grote mate wordt gekenmerkt door zijn terroir: Een Blauburgunder / Pinot Nero van koele steile hellingen in de Vinschgau vallei is over het algemeen veel frisser met een hogere zuurgraad dan een Blauburgunder / Pinot Nero uit het dal van de Bozen vallei, die veel ronder, fluweliger en fruitiger zal zijn.

Honderden, zo niet duizenden fans van Blauburgunder / Pinot Nero stellen zich deze vraag elk jaar. Om een antwoord op deze vraag te vinden, werden eind jaren ’90 de ‘Blauburgundertage’ in het leven geroepen. Een internationale jury van experts en amateurs proeft uitstekende Blauburgunder / Pinot Nero uit heel Italië en eert de koning onder de koningen.

Als onderdeel van deze competitie heeft Zuid-Tirol zich ook uitgekristalliseerd als een topregio op de internationale wijnscène. De hele top 10 van de Blauburgunder / Pinot Nero Dagen bestaat regelmatig uitsluitend uit Zuid-Tiroolse merken.

Zelf een Blauburgunder / Pinot Nero proeven is een ervaring die elke wijnliefhebber minstens één keer zou moeten meemaken. Maar het kan net zo verhelderend en inspirerend zijn als het op de juiste manier aan tafel wordt gecombineerd. Als grote klassieker in rode wijn combineert Blauburgunder / Pinot Nero ook fantastisch met klassieke rode wijngerechten zoals wild of rood vlees in het algemeen, maar dit doet nauwelijks recht aan de ontelbare combinaties.

Vinificatie op hout heeft over het algemeen gewonnen bij de selecties van betere kwaliteit. Blauburgunder / Pinot Nero wijnen worden in Südtirol / Alto Adige gebotteld met een maximum van drie gram restsuiker. In vakkringen is het onomstreden dat de meest gunstige omstandigheden voor Blauburgunder / Pinot Nero in heel Italië te vinden zijn in Zuid-Tirol. Ook in de naburige provincie Trento en in de Val d’Aosta, waar vergelijkbare klimatologische omstandigheden heersen, zijn opmerkelijke Blauburgunder / Pinot Nero te vinden.

Een klein deel van de lokale productie gaat naar het maken van mousserende wijn.

 

Foodpairing

Een lichte, frisse Blauburgunder / Pinot Nero of zelfs rosé past uitstekend bij een koude schotel met halfgerijpte geitenkaas, ham, spek en andere vleeswaren. Het is ook een uitstekende begeleider van lichte vleesgerechten zoals gevogelte. Insider tip: kalfsniertjes met mosterdsaus en groene asperges.

Meer gestructureerde, iets rijpere Blauburgunder / Pinot Nero zijn moeilijk te overtreffen in combinatie met vlees: sappige lamskoteletjes met bot, carpaccio van rundvlees met rucola, Parmezaanschilfers en een drupje balsamicoazijn of varkensfilet met een kruidenkorst zijn slechts het begin. Als je liever geen vlees eet, is Blauburgunder / Pinot Nero nog steeds de perfecte keuze, want hij smaakt geweldig bij allerlei paddenstoelengerechten zoals morieljesrisotto of tagliatelle van eekhoorntjesbrood met prei en walnoten.

Het volledige potentieel van Blauburgunder / Pinot Nero komt het best tot zijn recht als hij wordt geserveerd op een temperatuur van 14-16 °C .